Kleur
Als je drukwerk (zoals het binnenwerk van een boek of kalender) met zwarte bedrukking bestelt, dan mag er in je bestand géén andere kleur aanwezig zijn. In kleur aangeleverde bestanden wel worden omgezet naar (een raster van) zwart, maar het is beter om dit zelf in de hand te houden.
Kleur: gebruik de juiste drukkleuren in je document
Als je jouw ontwerp als PDF aanlevert voor drukwerk, is het belangrijk dat de kleurinstellingen van je bestand precies kloppen met wat je hebt besteld en met de de druktechniek die gebruikt gaat worden. Daarmee voorkom je vervelende verrassingen en extra kosten.
Zwarte bedrukking? Zorg dan voor 100% zwart!
Heb je je kalender of ander drukwerk besteld in zwarte bedrukking? Dan dient je bestand ook écht alleen zwart bevatten. Dat wil dus zeggen dat grijswaarden ook niet opgebouwd mogen zijn uit CMYK of RGB, er geen kleuraccenten in het bestand mogen zitten en je echt uitsluitend 100% zwart gebruikt in je ontwerp.
De reden hiervoor is dat kleuren (ook al zien deze er op je scherm misschien ‘grijzig’ of ‘bijna zwart’ uit), door de drukpers worden behandeld als… kleur. Daardoor kan je bestand onbedoeld als full colour verwerkt worden – met extra kosten of fouten tot gevolg. Of je bestand wordt geautomatiseerd omgezet naar zwart of grijstinten, met tegenvallende drukresultaten tot gevolg.
Full colour drukwerk?
Als je jouw kalender of ander drukwerk hebt besteld in full colour, dan gelden er andere regels. Je dient het bestand dan aan te leveren in CMYK-kleuren. Dit is een combinatie van Cyan (cyaan), Magenta (magenta), Yellow (geel) en Key (zwart), de vier basiskleuren waarmee een drukpers werkt. Daarmee worden alle zichtbare kleuren opgebouwd.
RGB vs CMYK
Let erop dat programma’s als Photoshop en Canva niet goed in staat zijn om te werken met CMYK-bestanden en kleuren, deze werken meestal in RGB. Je dient je RGB-afbeeldingen om te zetten naar CMYK alvorens de druk-PDF te genereren.
Kleur in Microsoft Word
Hoe gaat Word om met kleursystemen?
RGB versus CMYK
Word werkt voornamelijk met het RGB-kleursysteem (Rood, Groen, Blauw), aangezien dat is geoptimaliseerd voor weergave op beeldschermen. CMYK (Cyaan, Magenta, Yellow (geel) en Key (zwart)) is het kleursysteem dat wordt gebruikt voor full colour drukwerk. Dit verschil is belangrijk omdat kleuren er anders uit kunnen zien op een scherm dan op papier.
Beperkte CMYK-ondersteuning
Word heeft geen directe functie om het kleursysteem van het hele document in te stellen op CMYK. Wanneer je een Word-document afdrukt, probeert de printerdriver de kleuren zo goed mogelijk om te zetten naar CMYK. Dit kan leiden tot kleurverschillen. Het maken van een druk-PDF vanuit Word is dus eigenlijk niet mogelijk, maar we kunnen er wel voor zorgern dat jouw bestand toch in full colour wordt gedrukt. Je dient echter te accepteren dat de kleuren op het uiteindelijke drukwerk kunnen (zullen) afwijken van hetgeen je op je beeldscherm en je printjes uit de printer ziet.
Kleur in Canva
RGB als standaard kleurruimte in Canva
Canva werkt met het RGB-kleursysteem, wat ideaal is voor schermweergave. Dit betekent dat de kleuren die je in Canva ziet, geoptimaliseerd zijn voor beeldschermen en zeker niet voor drukwerk.
Canva biest beperkte CMYK-opties
Canva biedt geen directe optie om je ontwerp om te zetten naar het CMYK-kleursysteem binnen de editor zelf. Wanneer je een ontwerp downloadt, zijn er beperkte opties met betrekking tot kleursystemen. Wat je ook doet, zelfs in de (betaalde) Pro-versie, een geëxporteerd PDF-bestand (ook PDF voor print) zal altijd in RGB staan. Wij kunnen er wel voor zorgern dat jouw bestand toch in full colour wordt gedrukt. Je dient echter te accepteren dat de kleuren op het uiteindelijke drukwerk kunnen (zullen) afwijken van hetgeen je op je beeldscherm en je printjes uit de printer ziet.
Kleur in Adobe Indesign
1. Nieuw document instellen
Wanneer je een nieuw document maakt, kun je het kleurprofiel instellen op CMYK.
- Ga naar “Bestand” > “Nieuw” > “Document”
- In het dialoogvenster “Nieuw document” vind je de sectie “Kleurmodus”
- Kies “CMYK” als kleurmodus
Het is daarnaast van belang dat je de juiste kleurprofielen instelt. Dit is afhankelijk van de drukker, overleg dus met ons welke instellingen je hiervoor dient de gebruiken!
2. Kleuren in het document
Wanneer je kleuren toevoegt aan je document, zor er dan voor dat deze in CMYK staan. Indien het drukwerk in 100% zwart gedrukt gaat worden, zorg er dan abvsoluut voor dat alle waarden behalve zwart op 0% staan: C 0% / Y 0% / M 0% / K 100%.
- Gebruik het deelvenster “Kleur” om CMYK-waarden in te voeren
- Je kunt ook stalen maken op basis van CMYK-kleuren in het deelvenster “Stalen”
3. PDF exporteren
Bij het exporteren van je document naar PDF is het essentieel om de juiste CMYK-instellingen te behouden.
- Ga naar “Bestand” > “Adobe PDF-voorinstellingen” en kies een geschikte voorinstelling (bijvoorbeeld “[PDF/X-1a:2001]”)
Deze PDF/X instellingen zijn gemaakt voor het professionele drukwerk. - In het dialoogvenster “Adobe PDF exporteren” controleer je de kleurinstellingen om ervoor te zorgen dat CMYK behouden blijft
4. Controleren
Check in een goede PDF-viewer (zoals Adobe Acrobat Pro), via de functie “uitvoervoorbeeld” of alle kleurinstellingen correct zijn. Bij 100% zwart: geen andere kleuren aanwezig?
Belangrijke aandachtspunten voor kleur
Kleurprofielen: InDesign maakt gebruik van kleurprofielen om de kleurweergave te beheren. Zorg ervoor dat je de juiste kleurprofielen gebruikt voor je drukwerk.
Voorvertoning: Gebruik de functie “Voorvertoning overdruk” om te zien hoe je kleuren eruitzien bij het afdrukken. Dit helpt je om kleurverschillen te voorkomen.
Kleuren controleren: Het is erg belangrijk om de kleuren die je gebruikt te controleren. Gebruik het deelvenster “Info” om de CMYK waarden te bekijken.
InDesign biedt uitgebreide controle over CMYK-kleuren, waardoor deze software ideaal is voor het opmaken van bestanden voor professioneel drukwerk.